جشن‌های ۲۵۰۰ سالۀ

شاهنشاهی ایران

جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران شامل یک سری جشنهایی بود که با زحمت و دقت فراوان در تاریخ ۲۰ مهر۱۳۵۰ الی‌ ۲۴ مهر۱۳۵۰ به مناسبت بنیاد نهادن ۲۵۰۰ سال پادشاهی درایران توسط کوروش کبیر برگذار شد. هدف ان جشن ها نشان دادن تاریخ طولانی ایران و همچنین ارائه پیشرفت های معاصری که توسط محمد رضاشاه انجام شد بود. 

برنامه ریزی این واقعه بیش از یک دهه به طول انجامید و منشور کوروش به عنوان آرم رسمی‌ دراین واقعه استفاده شد. به علت آنکه برنامه اصلی‌ در پرسپولیس که نزدیک شیراز است به وقوع میپیوست ، زیر بنای محلی که شامل فرودگاه شیراز و جاده به طرف پرسپولیس بود، باید بهبود پیدا میکرد. خبرنگاران و کارکنان در شیراز میماندند ولی‌ جشنهای اصلی‌ را درپرسپولیس ، که تبدیل میشد به یک شهر چادر، برقرارمیکردند. نواحی دور پرسپولیسهم  باید خالی‌ از مار و دیگر حشرات موذی میشد. بقیه  برنامه ها را در پاسارگاد ، که محل قبر کوروش کبیر است، وتهران اجرأ کردند. 

شهر چادر(یا شهر طلایی) توسط شرکت دکراسیون داخلی‌ میزون جانسن پاریس به روی ۶۵./ کیلومتر طرحریزی شد .

این طرح از ملاقات بین فرانسیس اول رهبر فرانسه و هنری هشتم رهبر انگلستان در Field of the Cloth of Gold سال ۱۵۲۰ الهام گرفته شد. پنجاه چادر ،( که در واقع آپارتمان های پیش ساخته شده ای‌ بودند که با پارچه های ایرانی پوشیده شده بودند) به صورت ستاره به دور یک فواره مرکزی ترتیب داده شدند و تعداد زیادی درخت هم به دور آنها کاشته شد تا نمایانگر آنچه پرسپولیس قدیم میتوانست باشد از نو ساخته بشود.

سخنرانی محمدرضا شاه پهلوی در جشن ۲۵۰۰ سالگی پاسارگاد

هر یک از چادرها خط مستقیم تلفن و تلکس به کشور خود داشت و کلیه جشن ها توسط ماهواره برای دنیا پخش میشد. چادر افتخاری برای پذیرایی از مقامات طرح شده بود.

 سالن ضیافت بزرگترین ساختمان بود و اندازه آن ۶۸متر در ۲۴متر بود. محل چادرها را باغهای درخت و دیگر گیاهانی که از فرانسه آورده شده بودند احاطه میکرد و در مجاورت خرابههای پرسپولیس قرار گرفته بود. خدمات پذیرایی توسط رستوران ماکسیم پاریس، که دوهفته رستوران خود را در پاریس بست تا بتواند ازعهده پذیرایی جشنها بر بیاید ،  ارائه شد . مکس بلوه ، که هتلدار مشهوری بود، موقتاً بازنشستگی را کنار گذاشت تا ضیافت را سرپرستی کند.

یونیفرم های خانواده سلطنتی توسط لانون طراحی‌شدند و۲۵۰دستگاه مرسدس قرمز لیموزین مهمان ها را به فرودگاه حمل میکرد و برمیگرداند. سرویس غذاخوری را لیمژ و دستمال ها را پورتو طراحی‌ کرده بودند. 

جشن ها در۲۰ مهر۱۳۵۰ افتتاح شدند و شاه وشهبانو بر سر مقبره کوروش کبیر در پاسارگاد ادای احترام کردند. در طول دو روز آینده، شاه و شهبانو از مهمان ها ، گاهی‌ مستقیما در فرودگاه شیراز ، استقبال کردند. مهمانی شام بسیارمفصلی در سالن ضیافت در۲۲ مهر به مناسبت تولد شهبانو برگذارشد و شصت نفر از اعضای خانواده های سلطنتی و رهبران کشورها بر سر میز که به شکل مار طراحی‌ شده بود در سالن ضیافت  دور هم جمع شده بودند.

ششصد مهمان به مدت پنج ساعت و نیم مشغول صرف شام بودند و این طولانی ترین و سخاوتمندانه ترین ضیافت رسمی‌ در تاریخ معاصر بود و در انتشارات متعدد کتاب گینس به این عنوان از آن یاد شده است. نمایش صدا و نور پلیتپ پرسپولیس ، که توسط یانیس زناکیس طراحی‌ شده بود و با قطعه موزیک الکترونیکی‌ پرسپولیس همراهی میکرد ، برنامه پایانی آن شب بود. روز بعد رژه ارتشهای مختلف خاندن های ایرانی بودکه نمایانگر دو هزار و پانصد سال بود و توسط ۱۷۲۴ نفر از افراد نیرو های مسلح با لباسهأیی که  مربوط به زمان خود بودند، به نمایش گذاشته شد. آن شب یک مهمانی “سنتی‌ ایرانی “در سالن ضیافت برگزار شد و وقایع پرسپولیس را به پایان برد. 

شاه در روز آخر ، برج شهیاد رادر تهران افتتاح کردند (بعد از انقلاب نام آن تبدیل شد به برج آزادی) تا بزرگداشتی از این مراسم باشد. این برج همچنین موزه تاریخ ایران را در خود جا داده بود که منشور کوروش ، که شاه از آن به عنوان “اولین منشور حقوق بشر در تاریخ” یاد کردند، به نمایش گذاشته شده بود. این منشور همچنین آرم رسمی‌ جشن ها بود و اولین سخنرانی شاه بر سر مقبره کوروش تحسین آزادی بود که دوهزار و پانصد سال پیش در آن اعلام شده بود. پایان جشنها برسر مقبره رضا شاه پهلوی انجام شد. 

این واقعه دوتن از قدیمیترین پادشاهان را به کنار یکدیگر آورد ، یعنی‌ شاه و هایله سلاسی اول ، امپراطور اتیوپی . ولی‌ هیچ کدام از این پادشاهی ها تا آخر دهه دیگر وجود نداشتند. ارسن ولز درمورد این واقعه چنین گفت: “این مهمانی سال نبود، تجلیل از۲۵ قرن بود “!

هرگز نخواب کوروش

مستندی در مورد جشن‌های ۲۵۰۰ ساله

آلبوم‌ عکس

جشن‌های ۲۵۰۰ ساله